Tropikalne lasy deszczowe są gęsto zaludnione z niezwykłą różnorodnością roślin, od różnych drzew po winorośle, krzewy i kwiaty, ale głęboko w dżungli amazońskiej znajdują się duże obszary, które składają się z jednego gatunku drzewa. Są one znane jako Ogrody Diabła.
Rdzenne plemiona amazońskiego lasu deszczowego wiedziały o Diabelskich Ogrodach od setek, jeśli nie tysięcy lat, i mają upiorne lokalne legendy, które mówią o złych duchach. W rzeczywistości to właśnie te historie zainspirowały do nadania tej właśnie nazwy roślinności losowo rozsianej po dżungli. Wielu mieszkańców uważa, że zostały one zasadzone przez złego ducha, ale jak można ich winić za takie myślenie?
W końcu jak wytłumaczyć duże obszary skądinąd zróżnicowanego lasu deszczowego, gdzie tylko jeden gatunek drzewa wydaje się kwitnąć? Cóż, kilka lat temu naukowcy odkryli, że Diabelskie Ogrody nie są dziełem diabła, ale małej mrówki, której celem jest jedynie zapewnienie przetrwania swojego siedliska.
Diabelskie Ogrody amazońskiego lasu deszczowego składają się prawie wyłącznie z jednego gatunku roślinności, Duroia hirsuta, drzewa, którego korzenie zawierają silny inhibitor wzrostu roślin.
Przez lata naukowcy wierzyli, że to właśnie ten inhibitor, plumerycyna, powstrzymywał inne życie roślinne, ale na początku XXI wieku zespół naukowców odkrył, że to mieszkańcy drzewa zabili każdą roślinę, która znalazła się w pobliżu ich domu.
W 2005 roku Megan E. Frederickson, absolwentka Uniwersytetu Stanforda, wraz z zespołem opublikowała wyniki czteroletniego badania Diabelskich Ogrodów. Poinformowali, że to nie tyle Duroia hirsuta zabiła wszelkie rośliny wkraczające na jej terytorium, co Myrmelachista schumanni, znana również jako „mrówka cytrynowa”.
Czytaj: Do Muzeum Narodowego we Wrocławiu powrócił słynny obraz
Po przeanalizowaniu Diabelskich Ogrodów w amazońskim lesie deszczowym i przeprowadzeniu własnych eksperymentów, Gordon i jej zespół odkryli, że mrówki cytrynowe tworzą te dziwaczne obszary z jednym gatunkiem roślin, wstrzykując naturalny herbicyd, kwas mrówkowy, do każdej innej rośliny, która nie jest duroia hirsuta.
„Zabijając inne rośliny, M. schumanni zapewnia swoim koloniom liczne miejsca gniazdowania – długotrwałą korzyść, ponieważ kolonie mogą żyć przez 800 lat” – powiedziała Megan E. Frederickson. „Chodzi o to, że zabijając inne rośliny, owady tworzą przestrzeń dla młodych drzewek D. hirsuta, umożliwiając w ten sposób ekspansję kolonii mrówek w miarę zajmowania przez nią nowych miejsc gniazdowania”.
Koniecznie zajrzyj na f7.pl
Przy wprowadzaniu innych gatunków roślin zarówno w naturalnych Diabelskich Ogrodach, jak i w warunkach laboratoryjnych, naukowcy odnotowali niemal natychmiastową reakcję mrówek cytrynowych. Mrówki natychmiast zaatakowały intruzów, wstrzykując im kwas mrówkowy do liści, które zaczęły obumierać w ciągu 24 godzin. Większość liści na sadzonkach obumarła w ciągu 5 dni.
Tak więc Ogrody Diabła zaczynają się od królowej mrówek cytrynowych kolonizującej pojedyncze drzewo Duroia hirsuta. Z czasem na wydzielonej przez mrówki przestrzeni zaczynają rosnąć nowe sadzonki tego samego gatunku i rośnie ich kolonia. Badania wykazały, że te anomalie botaniczne rosną w tempie 0,7 procent rocznie, co sądząc po wielkości niektórych z nich, sugeruje, że mogą mieć ponad 800 lat.
Czytaj: Krzywe drzewa Saskatchewan – intrygująca anomalia botaniczna
Widząc, jak skuteczne są te małe mrówki w zabijaniu konkurentów swojego żywiciela, można się zastanawiać, dlaczego las deszczowy nie jest tylko jednym gatunkiem drzewa? Otóż okazuje się, że w miarę jak kolonia się rozrasta, a Diabelski Ogród przekracza pewien rozmiar, mrówki nie są już w stanie ochronić jej przed wdzierającą się roślinnością.
Diabelski Ogród to fascynujące zjawisko dla wielu biologów, ponieważ ujawnia, że mrówki mogą mieć kontrolę nad swoim środowiskiem, tworząc struktury jednogatunkowe w jednym z najbardziej zróżnicowanych ekosystemów na Ziemi, amazońskim lesie deszczowym.
