Lomatia tasmanica, powszechnie znana jako King’s lomatia lub King’s Holly, to niezwykła roślina.
Kwitnie, ale nie wydaje owoców ani nasion.
Lomatia tasmanica rozmnaża się, upuszczając gałąź i pozwalając, aby opadła gałąź zapuściła korzenie i wyrosła na nową roślinę. Nic dziwnego, że wszystkie rośliny Lomatia tasmanica, liczące 300 sztuk, znajdują się w wąskim korytarzu lądowym o długości nieco ponad jednego kilometra.
Wszystkie znane egzemplarze gatunku są rametami (fragmentami) jednego organizmu (genetu) rozmnażającego się wyłącznie wegetatywnie (klonalnie).
Roślina klonuje się od co najmniej 43 600 lat, a być może nawet 135 000 lat. To sprawia, że Lomatia tasmanica jest uznawana za jedną z najstarszych znanych i żyjących z pokolenia na pokolenie roślin.
Lomatia tasmanica została odkryta w 1934 roku przez australijskiego górnika Charlesa Denisona Kinga podczas wydobywania cyny u podnóża pasma Bathurst w południowo-zachodniej Tasmanii. Będąc sam przyrodnikiem, King był w stanie rozpoznać roślinę jako gatunek z rodzaju Lomatia. Nie zdawał sobie jednak sprawy, że to nowy gatunek, ani nie podejrzewał jego niezwykłego wieku.
W 1965 roku King znalazł kolejną populację tego samego gatunku około 5 km od pierwszej. Oryginalna grupa roślin niestety wymarła. Tym razem King wysłał sadzonki rośliny do identyfikacji przez Winifreda Curtisa, botanika z Uniwersytetu Tasmanii. Curtis był w stanie potwierdzić, że był to rzeczywiście nowy gatunek Lomatii i nazwał go Lomatia tasmanica, ale roślina bardziej jest znana jako King’s Holly od swojego odkrywcy.
Czytaj: Słynny bocian z poznańskiego ZOO już na wolności
Wzrost Lomatia tasmanica jest niezwykle powolny. Dendrochronologia określiła wiek jednego kawałka łodygi na 240 lat, co oznacza tempo wzrostu zaledwie 0,26 mm rocznie. Przy tak powolnym tempie taka roślina mogłaby przetrwać w zamkniętym miejscu przez kilkaset lub tysiące lat. Rzeczywiście, datowanie węglem skamieniałych fragmentów liści dało datę 43 600 lat. Tak długo roślina klonuje się, chociaż żywotność każdej pojedynczej rośliny wynosi tylko około 300 lat.
Lomatia tasmanica jest krytycznie zagrożona. Pozostała tylko jedna grupa roślin rozrzucona po około 1,2 km krajobrazu. Obszar ten jest podatny na pożary i inne zagrożenia naturalne, więc od 1990 roku Tasmania podjęła wysiłki mające na celu rozwój innych populacji Lomatii w kontrolowanych środowiskach.
Ale wysiłki mające na celu uprawianie tej rośliny zakończyły się w dużej mierze niepowodzeniem. „Nie lubi naruszania korzeni, więc za każdym razem, gdy je sadzimy, niestety tracimy rośliny” – wyjaśniła Natalie Tapson z Uniwersytetu Tasmanii.
Czytaj: Growroom, czyli oryginalna kula z roślinami w Gdańsku
Kruchość Lomatia tasmanica jest zaskakująca, biorąc pod uwagę, że rozmnaża się ona od tysięcy lat.
Tapson i jej koledzy botanicy próbują teraz zaszczepić rośliny Kings Holly na korzeniach podobnego gatunku roślin.
„Mamy nadzieję, że umieszczając je na innym podkładzie, sadząc je lub przenosząc, nie poniosą straty, ponieważ podkładka jest silniejsza” – powiedziała Tapson.
Lomatia tasmanica jest tak delikatna, że okazy rośliny w Królewskich Tasmańskich Ogrodach Botanicznych nie są wystawiane publicznie.
johannesfloe.com – Art to remember
