Wiele osób myśli o swoim mózgu jak o komputerze pełnym przewodów, o magazynie pełnym wspomnień i wyuczonych rzeczy, o zegarze z milionami mechanizmów ściśle ze sobą powiązanych. Czy więc można sobie wyobrazić, że osoba mająca tylko połowę mózgu jest normalna?
Myślimy, że każdy centymetr kwadratowy mózgu jest albo wypełniony informacjami, albo pracuje w godzinach nadliczbowych, aby pomóc ciału prawidłowo funkcjonować. Jak w takim razie człowiek poradzi sobie bez połowy mózgu? Czy będzie w stanie normalnie funkcjonować?
To rzadkie, ale jest kilkadziesiąt osób, które żyją bez dużej części mózgu, połowy lub mniejszej połowy mózgu. Możesz w to nie wierzyć, ale usunięcie połowy mózgu nie wpłynie znacząco na to, kim jesteś.
Operacja znana jako hemisferektomia – podczas której usuwa się połowę mózgu – brzmi zbyt radykalnie, by kiedykolwiek ją rozważać, a tym bardziej ją wykonać. Jednak w ostatnim stuleciu chirurdzy wykonywali to setki razy przy leczeniu ciężkich, lekoopornych form padaczki i zapalenia mózgu Rasmussena. To niewiarygodne, że operacja nie ma widocznego wpływu na osobowość ani pamięć.
Nowa analiza, w której oceniono zdrowie mózgu sześciu dorosłych, którzy przeszli hemisferektomię jako dzieci pokazuje, że takie osoby mają się bardzo dobrze. Wysoce inwazyjna operacja, która obejmuje usunięcie lub przecięcie połowy mózgu, była częścią pediatrycznego leczenia padaczki w celu zmniejszenia ryzyka napadów.
„Ludzie z hemisferektomią, których badaliśmy, byli wyjątkowo dobrze funkcjonujący” – powiedziała autorka badania Dorit Kliemann w oświadczeniu. „Mają nienaruszone umiejętności językowe. Rozmawialiśmy, podobnie jak setki innych osób, które przeskanowałam” – wyjaśniła.
„Kiedy spotykasz się z nimi po raz pierwszy, możesz prawie zapomnieć o ich stanie” – dodała Kliemann, doktor habilitowana w dziedzinie neuronauki kognitywnej w Kalifornijskim Instytucie Technologicznym w Pasadenie.
Kliemann i jej zespół zauważyli, że sześciu pacjentów biorących udział w badaniu borykało się z nieustępliwymi napadami padaczkowymi od bardzo wczesnego wieku, przy czym jeden pacjent początkowo miał napady padaczkowe zaledwie kilka minut po urodzeniu.
Zespół wyjaśnił, że hemisferektomie są zwykle wykonywane w celu opanowania takiej „nieuleczalnej” padaczki. Celem jest wyizolowanie tej połowy (lub półkuli) mózgu dotkniętej chorobą. Może to oznaczać faktyczne usunięcie problematycznej połowy mózgu lub odcięcie wszystkich fizycznych połączeń między dwiema połowami.
Wszyscy pacjenci przeszli całkowite usunięcie połowy mózgu. Najmłodszy pacjent miał zaledwie 3 miesiące w momencie operacji, a najstarszy 11. Czterech z nich miało wycięcie prawej półkuli mózgu, a dwóm usunięto lewą.
Teraz, w wieku 20 i 30 lat, sześciu pacjentów zgodziło się przejść funkcjonalne skany mózgu MRI w Centrum Obrazowania Mózgu Caltech.
Czytaj: 7 mitów i faktów na temat guza mózgu
Aktywność mózgu śledzono w obszarach, których zadaniem było regulowanie wzroku, ruchu, emocji i procesów myślowych.
Wyniki zostały następnie zestawione z wynikami sześciu zdrowych osób dorosłych, które również zostały poddane skanom, oraz z danymi zebranymi wcześniej od prawie 1500 zdrowych osób dorosłych (średnia wieku 22 lat).
Ponieważ sieci mózgowe poświęcone pojedynczej funkcji regulacyjnej często obejmują obie półkule mózgu, zespół spodziewał się słabszej aktywności neuronalnej wśród pacjentów po hemisferektomii. Tak nie było.
W rzeczywistości skany ujawniły normalną komunikację i aktywność w sieci. A komunikacja między różnymi sieciami regulacyjnymi okazała się w rzeczywistości silniejsza niż normalnie wśród pacjentów po hemisferektomii.
Odkrycia opublikowano online 19 listopada 2019 roku w czasopiśmie Cell Reports.
Koniecznie zajrzyj na f7.pl
Dr Joseph Sirven, profesor neurologii z Mayo Clinic na Florydzie i redaktor naczelny Epilepsy.com, powiedział, że odkrycia nie są dla niego całkowicie zaskakujące. Powiedział, że często widzi pacjentów funkcjonujących na bardzo wysokim poziomie po hemisferektomii.
„Niezwykłe jest to, że istnieją osoby, które mogą żyć z połową mózgu, ale czasami bardzo małe uszkodzenie mózgu – jak udar, urazowe uszkodzenie mózgu lub guz – może mieć druzgocące skutki” – zauważyła Kliemann.
Ta wielka zdolność do regeneracji opiera się prawdopodobnie na dwóch aspektach: mózg ma wiele systemów nadmiarowych i, co być może bardziej uderzające, ma ogromną zdolność adaptacji i elastyczności, którą nazywamy plastycznością neuronalną.
Czytaj: Gdzie polecimy zimą z Wrocławia? Znamy nowy rozkład lotów
