Demencja powoduje postępującą utratę zdolności poznawczych, które są kluczowe dla codziennego funkcjonowania.
Kiedy ktoś ma demencję, może mieć problemy z pamięcią, myśleniem, rozumowaniem, a nawet językiem. Utrata tych umiejętności może utrudnić osobom z demencją wykonywanie codziennych czynności.
Chociaż nie ma lekarstwa na demencję, niektóre opcje leczenia mogą pomóc złagodzić objawy i poprawić jakość życia. Na przykład ludzie często dyskutują o użyciu gier pamięciowych w leczeniu demencji, które mogą pomóc w stymulowaniu mózgu. Ale co tak naprawdę mówią badania o roli gier stymulujących mózg w przypadku demencji?
W tym artykule przyjrzymy się, w jaki sposób gry mózgowe mogą pomóc w funkcjach poznawczych i poznamy najlepsze gry, w które można grać.
Koniecznie zajrzyj na f7.pl
W jaki sposób gry dla mózgu mogą pomóc osobom z demencją?
Gry są jedną z wielu czynności, które mogą zapewnić rozrywkę i zaangażowanie ludzkiego umysłu. Ale co ważniejsze, gry mogą pomóc stymulować nasz mózg. Jest to niezwykle ważne dla osób starszych, zwłaszcza zagrożonych demencją.
Na przykład w badaniu z 2019 roku, które obejmowało osoby starsze, zbadano wpływ 16 tygodni połączonego treningu fizycznego i poznawczego „exergame”. Naukowcy odkryli, że nastąpiła znaczna poprawa pamięci roboczej i funkcji wykonawczych.
W badaniu z 2019 roku zbadano wpływ skomputeryzowanego treningu poznawczego (w obszarach takich jak rozumowanie, pamięć, język i uwaga) na postęp łagodnych zaburzeń poznawczych. Wyniki badania wykazały, że trening zwiększył objętość istoty szarej mózgu i może pomóc w zachowaniu ogólnego poznania.
Więc co te badania mają wspólnego z grami mózgowymi na demencję?
Kiedy ktoś ma demencję, wiele z jego zdolności poznawczych spada. Należą do nich niektóre umiejętności wymienione w tych badaniach, takie jak pamięć i rozumowanie. Nowsze badania sugerują, że granie może pomóc poprawić te umiejętności poznawcze, szczególnie u osób z demencją.
Niedawno w jednym przeglądzie z 2020 roku zbadano badania nad rolą poważnych gier w leczeniu demencji. Podczas przeglądu naukowcy zbadali trzy rodzaje gier i ich zalety:
- Gry planszowe: mogą pomóc w funkcjach poznawczych, takich jak pamięć, komunikacja i regulacja emocji.
- Gry wideo: Gry wideo można dostosować tak, aby bezpośrednio dotyczyły różnych zdolności poznawczych, takich jak pamięć i rozumowanie.
- Gry rzeczywistości wirtualnej: mogą zapewnić zarówno wzmocnienie poznawcze, jak i fizyczne, w zależności od rodzaju gry.
Według przeglądu, gdy pacjenci we wczesnym i średnim stadium demencji korzystali z gier, byli w stanie poprawić wiele różnych zdolności poznawczych, w tym:
- pamięć krótkotrwała;
- czas reakcji;
- rozwiązywanie problemów;
- logiczne rozumowanie;
- komunikacja.
Czytaj: Słońce może odeprzeć demencję i udary: znaleziono związek z witaminą D
Jakie są najlepsze gry na demencję?
Od dziesięcioleci wiemy, że gry mogą być świetnym sposobem na stymulację mózgu. Jednak nie wszystkie gry są sobie równe, jeśli chodzi o umiejętności, które mogą trenować mózg. Oto niektóre z gier, które mogą wspierać szeroką gamę umiejętności poznawczych, szczególnie dla osób z demencją.
Zagadki słowne
Zagadki słowne to gatunek gier, które koncentrują się w szczególności na języku. Niektóre gry, takie jak Scrabble, koncentrują się na układaniu liter i słów, podczas gdy inne gry, takie jak krzyżówki, koncentrują się na zapamiętywaniu słów. Istnieje jednak wiele różnych form, które mogą przybierać łamigłówki słowne, takie jak Wordle.
Badanie z 2015 roku sugeruje, że granie w gry, takie jak krzyżówki i inne rodzaje łamigłówek, może potencjalnie prowadzić do poprawy poznawczej w nauce werbalnej, pamięci, szybkości i nie tylko.
Mając to na uwadze, rozważ wypróbowanie niektórych z tych klasycznych łamigłówek słownych:
- Krzyżówka;
- Wykreślanki;
- Scrabble;
- Szyfrogram.
Czytaj: Dzieci z nadwagą mogą być bardziej podatne na demencję w starszym wieku
Puzzle
Puzzle to rodzaj gry logicznej, która jest szczególnie korzystna dla pamięci i rozumowania. Zagadki mogą obejmować zarówno proste układanki, które łatwo ułożyć, jak i bardziej złożone układanki, które wymagają dużo lepszej koordynacji ręka-oko i przywoływania pamięci.
Ponieważ osoby z demencją często zmagają się z umiejętnościami poznawczymi, takimi jak przywoływanie pamięci i rozumowanie, puzzle mogą być łatwym sposobem na wsparcie tych umiejętności. A najlepsze w tych łamigłówkach jest to, że każdy znajdzie coś dla siebie, od prostych tekturowych puzzli po trójwymiarowe rzeźby z układanki i wiele więcej.
Czytaj: Ten owoc może pomóc poprawić pamięć i zapobiec demencji
Gry w kości
W wielu grach w kości kluczową rolę odgrywa szczęście. Większość polega na losowym rzucie kostką. To sprawia, że gry takie jak Kości i Bar Dice są bardziej zabawne i konkurencyjne.
Starsze badania z 2012 roku sugerują, że osoby z pewnymi rodzajami zaburzeń poznawczych, takimi jak demencja, mogą odczuwać spadek umiejętności numerycznych i obliczeniowych. Umiejętności te można ćwiczyć w grach w kości.
Oto kilka symulujących mózg gier w kości, w które warto czasami zagrać:
- Tryktrak;
- Kismet;
- Liar’s dice;
- Shut the Box;
- Yahtzee.
Czytaj: Aktywność fizyczna może zmniejszyć ryzyko demencji
Gry karciane
Gry karciane polegają na różnych rodzajach kart do gry. Gry karciane mogą korzystać ze standardowej talii kart, takiej jak Remik, lub kart specyficznych dla gry, takich jak Uno.
Gry karciane świetnie nadają się do ćwiczenia umiejętności takich jak rozumowanie, rozwiązywanie problemów, pamięć i koncentracja: te same umiejętności, które często zanikają u osób z demencją.
Przy szerokiej gamie gier karcianych dostępnych na rynku może być trudno ustalić, od czego zacząć, więc oto kilka, od których możesz zacząć:
- gra karciana Go Fish;
- gry polegające na robieniu sztuczek, takie jak brydż;
- konkretne gry, takie jak Uno;
- odmiany pasjansa;
- gry kolekcjonerskie, takie jak Pokémon Trading Card Game
Gry planszowe
Gry planszowe to gatunek gier, w których wykorzystuje się gotową planszę wraz z pionkami, które są przesuwane lub umieszczane na planszy. Większość gier planszowych, zwłaszcza nowszych, wykorzystuje również karty, kości i inne elementy.
Badanie z 2019 roku, w którym zbadano korzyści płynące z grania w gry analogowe, takie jak gry planszowe, wśród 1091 uczestników wykazało, że wyższa częstotliwość grania w gry skutkowała mniejszym spadkiem funkcji poznawczych w wieku od 70 do 79 lat.
Biorąc pod uwagę wpływ, jaki gry planszowe mogą mieć na zdrowie poznawcze, oto kilka sugestii, które możesz gier, które możesz dodać do swojej kolekcji:
- Monopol;
- Trivial Pursuit;
- Ticket to Ride;
- Cranium Game;
- Szachy.
Czytaj: Demencja potroi się na całym świecie do 2050 roku
Gry wideo
Gry wideo obejmują szeroką gamę gier elektronicznych, od tradycyjnych gier komputerowych po gry na nowszych systemach, takich jak Wii i Switch. I nie zapominajmy o grach na telefony komórkowe i tablety, które zyskują na popularności zwłaszcza wśród osób starszych.
Ostatnie badania potwierdzają teorię, że specjalnie zaprojektowane gry treningowe mózgu mogą poprawić funkcjonowanie poznawcze u osób starszych, szczególnie w obszarach takich jak rozpoznawanie wzrokowe, pamięć wzrokowa i uwaga.
Jeśli nigdy wcześniej nie grałeś w gry wideo, ale rozważasz wypróbowanie ich, oto kilka dobrych opcji na początek:
- TETRIS na dowolnej platformie;
- Candy Crush Saga, online lub na komórce;
- Animal Crossing: New Horizons na Nintendo Switch;
- Wii Sports na Nintendo Wii (świetnie nadaje się również do ćwiczeń);
- dowolna mobilna wersja gier, np. gry słowne, łamigłówki, gry karciane lub w kości oraz gry planszowe.
Czytaj: Nowe punkty wypożyczania rowerów elektrycznych w Krakowie
Jakie inne działania mogą pomóc osobom z demencją?
Gry to nie jedyne czynności, które mogą wspierać funkcje poznawcze u osób z demencją. Według ekspertów z Dementia Australia, inne działania, które mogą być pomocne, to:
- Czytanie: Czytanie jest cudownie wzbogacającym zajęciem, które nie dotyczy tylko książek. Możesz także czytać poezję, czasopisma, gazety, komiksy i inne treści drukowane lub online.
- Rozrywka: oglądanie programów telewizyjnych lub słuchanie audycji radiowych to świetne przykłady tego, jak nowoczesna rozrywka może pomóc w utrzymaniu zaangażowania mózgu.
- Sztuka: Sztuka ma wiele form, takich jak malowanie, rysowanie i granie na instrumentach muzycznych. Każda forma ekspresji artystycznej jest korzystna dla osób z demencją.
- Nauka: Uczenie się nowych rzeczy, czy to poprzez zajęcia, filmy na YouTube, podcasty czy inne media, to świetny sposób na wzmocnienie umiejętności poznawczych w starszym wieku.
Niektóre osoby z ciężką demencją mogą mieć trudności z wykonywaniem nawet prostych czynności, więc niektóre z wyżej wymienionych czynności mogą być dla nich trudne do wykonania. W takim przypadku rozważ trzymanie się prostszych czynności, takich jak rozmowy i wspomnienia, przeglądanie zdjęć, i słuchanie muzyki.
Często zadawane pytania dotyczące gier na demencję
Czy powinieneś grać sam, czy z inną osobą, czy to ma znaczenie?
Chociaż badania nie mówią, czy gry jednoosobowe czy wieloosobowe są lepsze na demencję, wiemy, że różne rodzaje gier oferują różne korzyści poznawcze.
Na przykład krzyżówki są zazwyczaj rozgrywane w pojedynkę i mogą być świetne dla języka i uwagi. Ale gry planszowe mogą również poprawić te umiejętności, a granie z innymi zapewnia umiejętności socjalizacji i komunikacji.
Czy gry mózgowe mogą zapobiegać lub opóźniać demencję, jeśli zaczniesz je wcześnie?
Według Narodowego Instytutu ds. Starzenia się (NIA) nic nie zostało naukowo udowodnione, aby zapobiegać lub leczyć demencję. Istnieją jednak pewne zmiany w stylu życia, które możesz wprowadzić, aby zmniejszyć ryzyko. Obejmuje to pozostanie aktywnym poznawczo i towarzysko z rodziną i przyjaciółmi, a gry mózgowe mogą ci pomóc.
Kto jest najbardziej narażony na demencję i czy jest coś, co może zapobiec tej chorobie?
Nauka pokazuje, że największymi czynnikami ryzyka demencji są dwie rzeczy, których nie możemy kontrolować: nasz wiek i nasza genetyka. Starzenie się jest największym czynnikiem ryzyka rozwoju demencji, a ryzyko to podwaja się co 5 lat, począwszy od około 70 roku życia.
Chociaż pewne zmiany stylu życia mogą zmniejszyć ryzyko demencji, nie wykazano żadnego podejścia, aby całkowicie temu zapobiec.
Czy są jakieś zabiegi medyczne, które mogą wyleczyć demencję, gdy już się rozwinie?
Według Narodowej Służby Zdrowia (NHS) nie ma lekarstwa na demencję. Ale niektóre leki, terapie poznawcze (takie jak terapia stymulacji poznawczej) i inne terapie związane ze stylem życia mogą pomóc w radzeniu sobie z niektórymi objawami i prawdopodobnie spowolnić postęp choroby u niektórych osób.
