Powód, dla którego nigdy nie zapominasz, jak jeździć na rowerze

0
190
Jak to jest, że możemy jeździć na rowerze, skoro nie robiliśmy tego od lat? Zdjęcie: pl.freepik.com

Jeśli kiedykolwiek miałeś problem z zapamiętaniem nazwy filmu, który oglądałeś tydzień temu, może Cię zdziwić, że prawie nikt nie zapomina, jak jeździć na rowerze. Dzieje się tak pomimo dość stromej krzywej uczenia się na początku, z mnóstwem obtartych kolan.

Dlaczego więc musimy co jakiś czas przypominać sobie tytuł fajnej piosenki bądź filmu, ale potrafimy wsiąść na rower i bez problemu wystartować, nawet jeśli minęły dziesięciolecia?

Jest to zaskakujące, ponieważ nasze wspomnienia zawiodły nas w wielu innych przypadkach, takich jak pamiętanie nazwy miejsca lub osoby, którą kiedyś znaliśmy lub gdzie schowaliśmy klucze. Jak to jest, że możemy jeździć na rowerze, skoro nie robiliśmy tego od lat? Odpowiedź ma związek z rodzajami wspomnień, które tworzymy.

Czytaj: W Krakowie dostępne są nowe rowery elektryczne

Pisząc dla Scientific American, neuropsycholog Boris Suchan wyjaśnia, że mamy dwa różne rodzaje wspomnień przechowywane w różnych obszarach naszego mózgu. Pamięć długotrwała dzieli się na dwa typy: deklaratywną i proceduralną.

Istnieją dwa rodzaje pamięci deklaratywnej: wspomnienia doświadczeń, takich jak dzień rozpoczęcia szkoły i nasz pierwszy pocałunek, nazywane są pamięcią epizodyczną. Ten rodzaj przypominania jest naszą interpretacją epizodu lub zdarzenia, które miało miejsce. Z drugiej strony wiedza faktograficzna, czyli np. świadomość, że II wojna światowa zakończyła się w 1945 roku, jest częścią pamięci semantycznej. Te dwa typy zawartości pamięci deklaratywnej mają jedną wspólną cechę — jesteś świadomy wiedzy i możesz przekazywać wspomnienia innym.

Umiejętności takie jak gra na instrumencie czy jazda na rowerze są jednak zakotwiczone w odrębnym systemie, zwanym pamięcią proceduralną. Jak sama nazwa wskazuje, ten rodzaj pamięci odpowiada za wydajność.

Koniecznie zajrzyj na f7.pl

Jednym z najbardziej znanych badań pokazujących oddzielne systemy pamięci było badanie epileptyka o nazwisku Henry Gustav Molaison (vel H.M.). W latach pięćdziesiątych usunięto mu fragmenty mózgu, w tym dużą część hipokampa. Po operacji lekarze stwierdzili, że chociaż liczba napadów zmniejszyła się, H.M. nie był w stanie tworzyć nowych wspomnień. Wiele jego wspomnień z okresu przed operacją zostało również wymazanych.

Aby dowiedzieć się więcej na temat jego amnezji, neuropsychologowie przeprowadzili różne testy z H.M. W jednym poprosili go, aby narysował pięcioramienną gwiazdę na kartce papieru, jednocześnie patrząc na nią i jego rękę w lustrze – co oznaczało, że obraz był odwrócony. Chociaż umiejętności koordynacji ręka-oko H.M. poprawiły się w ciągu kilku dni, kiedy wykonywał to zadanie, nigdy nie pamiętał, jak je wykonywał. Oznaczało to, że mógł rozwijać nowe proceduralne, ale nie deklaratywne wspomnienia.

Czytaj: Yerka to absolutnie wyjątkowy rower!

Czy zatem wiedza proceduralna jest zasadniczo bardziej stabilna niż wiedza jawna? Jak się okazuje, ta pierwsza jest bardziej odporna zarówno na utratę, jak i na traumę.

Nawet w przypadku urazowego uszkodzenia mózgu system pamięci proceduralnej prawie nigdy nie jest zagrożony. Dzieje się tak, ponieważ jądra podstawne, struktury odpowiedzialne za przetwarzanie pamięci niedeklaratywnej, są stosunkowo chronione w centrum mózgu, poniżej kory mózgowej. Jednak nie jest jasne, poza uszkodzeniem mózgu, dlaczego zawartość pamięci proceduralnej nie jest tak łatwo zapomniana, jak deklaratywna.

Ale dlaczego pamięć proceduralna jest tak trwała? Dla nauki jest to mniej jasne, chociaż jednym z powodów, pisze Suchan, jest to, że obszary mózgu, w których kształtują się wzorce ruchowe, doświadczają mniejszej wymiany komórek nerwowych, co pomaga zachować pamięć o tych czynnościach.

Jedno wiemy jednak na pewno, że proste sekwencje ruchów, które uwewnętrzniamy, nawet w odległej przeszłości, są zazwyczaj zachowywane przez całe życie. Dlatego zawsze możesz wskoczyć na rower, ale niekoniecznie pamiętasz tytuł filmu, który chciałaś polecić koleżance w pracy.