Ponad 100 światowych przywódców obiecało zakończenie i odwrócenie procesu wylesiania do 2030 roku, w pierwszej ważnej umowie szczytu klimatycznego COP26.
Brazylia – gdzie wycięto dużą część amazońskiego lasu deszczowego – znalazła się we wtorek wśród sygnatariuszy.
Zastaw obejmuje prawie 14 miliardów funtów (19,2 miliardów dolarów) funduszy publicznych i prywatnych.
Eksperci z zadowoleniem przyjęli ten ruch, ale ostrzegli, że poprzednia umowa z 2014 roku „w ogóle nie spowolniła wylesiania” i tym razem należy wywiązać się z zobowiązań.
Wycinanie drzew przyczynia się do zmiany klimatu, ponieważ wyczerpuje lasy, które pochłaniają ogromne ilości gazu powodującego ocieplenie CO2.
Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson, który jest gospodarzem światowego spotkania w Glasgow, powiedział, że „więcej przywódców niż kiedykolwiek wcześniej” – łącznie 110 – podjęło „przełomowe” zobowiązanie.
„Musimy powstrzymać niszczycielską utratę naszych lasów” – powiedział – i „zakończyć rolę ludzkości jako zdobywcy natury, a zamiast tego stać się jej opiekunem”.
Koniecznie zajrzyj na f7.pl
Szczyt klimatyczny w Glasgow
Dwutygodniowy szczyt w Glasgow jest postrzegany, aby opanować zmiany klimatyczne.
Kraje, które podpisały zobowiązanie – w tym Kanada, Brazylia, Rosja, Chiny, Indonezja, Demokratyczna Republika Konga, USA i Wielka Brytania (pełna lista znajduje się tutaj) – pokrywają około 85% światowych lasów.
Część środków trafi do krajów rozwijających się na odbudowę zniszczonych gruntów, zwalczanie pożarów lasów i wspieranie rdzennych społeczności.
Rządy 28 krajów zobowiązały się również do powstrzymania wylesienia ze względu na handel żywnością i inne produkty rolne, takie jak olej palmowy, soja i kakao.
Produkty te przyczyniają się do utraty lasów, zostają wycinane drzewa, aby zrobić miejsce dla zwierząt do wypasu lub uprawy.
Ponad 30 największych światowych firm finansowych – w tym Aviva, Schroders i Axa – również obiecało zakończyć inwestycje związane z wylesianiem.
Fundusz o wartości 1,1 miliarda funtów zostanie ustanowiony w celu ochrony drugiego co do wielkości tropikalnego lasu deszczowego na świecie – w dorzeczu Konga.
Profesor Simon Lewis, ekspert ds. klimatu i lasów z University College London, powiedział: „Dobrą wiadomością jest to, że mamy polityczne zobowiązanie do zakończenia wylesiania z tak wielu krajów i znaczne fundusze na dalszy rozwój w tej podróży”.
Ale powiedział BBC, że świat „był tu wcześniej” z deklaracją w 2014 roku w Nowym Jorku, „co w ogóle nie spowolniło wylesiania”.
Istnieją powody do radości z powodu proponowanego planu ograniczenia wylesiania, w szczególności skali finansowania i kluczowych krajów, które popierają tę obietnicę.
Bardzo pozytywne jest również to, że plan spróbuje wzmocnić rolę rdzennej ludności w ochronie swoich drzew. Badania wykazały, że ochrona praw społeczności tubylczych jest jednym z najlepszych sposobów ratowania terenów zalesionych.
Ale są poważne wyzwania.
Wiele wcześniejszych planów nie osiągnęło swoich celów. W rzeczywistości wylesianie wzrosło od czasu, gdy w 2014 r. złożono podobne zobowiązanie.
Często dochodzi do sporów między darczyńcami a odbiorcami – Norwegia zawiesiła finansowanie funduszu Amazona w 2019 roku po kłótni z prezydentem Brazylii.
Pojawiają się również poważne pytania, w jaki sposób można skutecznie nadzorować poważne zobowiązanie finansowe.
W jaki sposób sponsorzy mogą sprawdzić, czy lasy są rzeczywiście chronione, bez szpiegowania przez satelity lub podważania w jakiś sposób suwerenności narodowej?
Znaki zapytania wiszą również nad kluczową deską nowego planu, który ma na celu usunięcie powiązania z wylesianiem z towarów konsumpcyjnych sprzedawanych w krajach rozwiniętych.
Jednym z aspektów jest spożywanie mięsa zwierząt. Czy rządy będą naciskać na firmy i konsumentów, aby spożywali mniej mięsa, aby ratować najważniejsze lasy na świecie?
Ekolog dr Nigel Sizer nazwał porozumienie „wielką sprawą” – ale niektórzy uznają cel 2030 za rozczarowujący.
„Stoimy w obliczu kryzysu klimatycznego, więc danie sobie kolejnych 10 lat na rozwiązanie tego problemu nie wydaje się zgodne z tym” – powiedział dr Sizer, były prezes Rainforest Alliance.
„Ale może to jest realistyczne i najlepsze, co można osiągnąć”.
Czytaj: 18 krajów ograniczyło emisję dwutlenku węgla. To naprawdę przynosi efekty.
Dlaczego nie osiągnięto celu z 2014 roku?
Deklaracja nowojorska w sprawie lasów była dobrowolnym i niewiążącym prawnie porozumieniem w sprawie wylesiania w 2014 roku.
Miała ona na celu zmniejszenie wylesiania o połowę do 2020 roku i powstrzymanie jej do 2030 roku – i ostatecznie przystąpiło do tej deklaracji 40 rządów. Ale niektórych kluczowych krajów, takich jak Brazylia i Rosja, nie było wśród nich.
Ale porozumienie nie powiodło się, jak stwierdzono w raporcie z 2019 roku, w którym stwierdzono, że wylesianie nadal postępuje w alarmującym tempie.
Nowa umowa w 2021 roku
Wśród sygnatariuszy porozumienia znajduje się kilka kluczowych krajów.
Indonezja jest największym na świecie eksporterem oleju palmowego, produktu znajdującego się we wszystkim, od szamponu po herbatniki. Produkcja prowadzi do niszczenia drzew i utraty terytorium dla rdzennej ludności.
Tymczasem ogromne naturalne lasy Rosji, w których znajduje się ponad jedna piąta drzew na naszej planecie, wychwytują ponad 1,5 miliarda ton dwutlenku węgla rocznie.
W największym na świecie lesie deszczowym, Amazonii, wylesianie przyspieszyło w 2020 roku za prezydenta Brazylii Jaira Bolsonaro.
Zapytany, czy przywódcom takim jak brazylijski pan Bolsonaro można ufać, brytyjski sekretarz ds. środowiska George Eustice powiedział: „powinniśmy być naprawdę pozytywnie nastawieni, gdy kraje się angażują”.
„Ostatnim razem, gdy próbowano uzyskać takie zobowiązanie w sprawie lasów [w 2014 r.], Brazylia nie wzięła udziału, ani Rosja, ani Chiny”.
„Brazylia, oni naprawdę zaangażowali się z nami w ten program. To dla nich duży krok”.
Jednak naciskany na to, czy umowa będzie wykonalna, pan Eustice powiedział: „Nie chodzi aż tak daleko, by mówić o mechanizmach egzekwowania i tak dalej, to nie jest charakter tych umów”.
Powiedział, że to, co wyróżnia to zobowiązanie, to fakt, że istnieją „finanse, które mogą je poprzeć”.
Prezydent USA Joe Biden powiedział, że jest „pewny”, że globalna obietnica może zostać spełniona, mówiąc światowym przywódcom: „Wszystko, co musimy zrobić, to przywołać wolę i zrobić to, co wiemy, że jest słuszne. Możemy to zrobić”.
Powiedział, że Stany Zjednoczone będą dawać przykład i ogłosił, że wyda 9 miliardów dolarów (6,6 miliarda funtów) na ochronę i przywracanie lasów.
Szczyt klimatyczny COP26 – najważniejsze informacje
Zmiana klimatu to jeden z najważniejszych problemów na świecie. Rządy muszą obiecać bardziej ambitne cięcia gazów ocieplających, jeśli mamy zapobiec większemu wzrostowi temperatury na świecie.
Na szczycie w Glasgow może nastąpić zmiana. Trzeba uważać na obietnice największych trucicieli na świecie, takich jak USA i Chiny, i na to, czy biedniejsze kraje otrzymują wsparcie, którego potrzebują.
Całe nasze życie się zmieni. Decyzje podejmowane w Glasgow mogą mieć wpływ na naszą pracę, jak ogrzewamy nasze domy, co jemy i jak podróżujemy.
Rdzenna społeczność
Tuntiak Katan z Koordynacji Rdzennych Społeczności Dorzecza Amazonki z zadowoleniem przyjął nową umowę, mówiąc, że fundusze powinny być inwestowane we wspieranie rdzennych społeczności, które są w stanie zarządzać lasami i je chronić.
Pan Katan, rdzenny Shuar z Ekwadoru, powiedział BBC, że tubylcze społeczności globalnie chroniły 80% światowej bioróżnorodności, ale stanęły w obliczu zagrożeń i przemocy.
„Przez lata chroniliśmy nasz sposób życia, a to chroniło ekosystemy i lasy. Bez nas żadne pieniądze ani polityka nie mogą powstrzymać zmian klimatycznych” – powiedział.
Jedną z największych przyczyn utraty lasów w Brazylii jest uprawa soi, której znaczna część trafia do Chin i Europy jako pasza dla świń i kurcząt, powiedział dr Sizer.
„Wszyscy to konsumujemy, chyba że jesteśmy ścisłymi wegetarianami i nie jemy soi. To bardzo poważny problem, z którym wszyscy jesteśmy związani”.
Drzewa chronią nas przed ocieplającym się światem. Wysysają dwutlenek węgla z atmosfery, działając jako tzw. pochłaniacze węgla. Pochłaniają około jednej trzeciej globalnego emitowanego CO2 każdego roku.
Obecnie co minutę ginie obszar lasu wielkości 27 boisk piłkarskich.
Wycięte lasy mogą również zacząć uwalniać CO2. Jeśli zostanie wyciętych zbyt wiele drzew, naukowcy obawiają się, że planeta osiągnie punkt krytyczny, który wywoła gwałtowne i nieprzewidywalne zmiany klimatyczne.
Drugiego dnia dwutygodniowego szczytu klimatycznego USA i UE podejmują również inicjatywę, która ma na celu stymulowanie globalnych wysiłków na rzecz ograniczenia emisji metanu, gazu cieplarnianego pochodzącego ze źródeł, w tym z wydobycia paliw kopalnych i hodowli zwierząt.
Zgodnie z obecnymi celami świat jest na dobrej drodze do ocieplenia o 2,7C do 2100 roku – co według ONZ spowoduje „katastrofę klimatyczną”.
